Getum við aðstoðað?

Erlend hlutabréf hækka ….

14. október 2025

Erlend hlutabréf hækka ….

... en veiking dollara og styrking krónu draga úr ávöxtun blandaðra verðbréfasafna

Miklar hækkanir hafa verið á erlendum hlutabréfamörkuðum þrátt fyrir töluverðar sveiflur á fyrstu mánuðum ársins. Blandaðar ávöxtunarleiðir sem fjárfesta bæði í skuldabréfum og hlutabréfum hafa hækkað fyrstu níu mánuði ársins um 0,9% til 2,9%. Erlent verðbréfasafn sem fjárfestir eingöngu í erlendum verðbréfum hefur lækkað um 0,8%. Þau söfn sem fjárfesta í innlendum skuldabréfum og innlánum hafa hækkað um 4,5% til 6,2%. Skuldabréfasafnið hefur hækkað mest fyrstu níu mánuði ársins eða um 6,2% sem samsvarar 2,5% raunávöxtun.

Heimsvísitala erlendra hlutabréfa MSCI hækkaði um 17,4% í dollurum fyrstu níu mánuði ársins. Það samsvarar um 3,1% hækkun í íslenskum krónum þar sem dollarinn hefur gefið eftir gagnvart öðrum myntum og vegna styrkingar íslensku krónunnar. Hækkanir voru á erlendum hlutabréfamörkuðum fyrstu vikur ársins en markaðurinn sneri um miðjan febrúar sem rekja má til áforma stjórnvalda í Bandaríkjunum um tolla á innflutning. Þann 2. apríl voru áformin kynnt og olli það verulegum óróa og lækkunum á verðbréfamörkuðum.  Í byrjun apríl var síðan tilkynnt um 90 daga seinkun á álagningu tolla til Bandaríkjanna, hlutabréfamarkaðir tóku vel við sér í framhaldinu og hefur heimsvísitala erlendra hlutabréfa MSCI hækkað um 33,3% frá því sem hún fór lægst í byrjun apríl til loka september.

Innlendur hlutabréfamarkaður fór einnig vel af stað í upphafi árs en hækkanir á fyrstu vikum ársins gengu hratt til baka. Töluverðar sveiflur hafa verið það sem af er ári sem rekja má m.a. til tollaáforma stjórnvalda í Bandaríkjunum, áhrifa af breytingum á lögum um veiðigjald, sameiningaráformum á fjármálamarkaði ásamt áhrifum á einstök félög. Heildarvísitala aðallista lækkaði um 9,6% frá ársbyrjun til loka september.

Seðlabanki Íslands lækkaði stýrivexti um 0,5 prósentustig í febrúar, um 0,25 prósentustig í mars og aftur um 0,25 prósentustig á fundi sínum í maí en hélt hins vegar stýrivöxtum óbreyttum í 7,5% bæði á fundi sínum í ágúst og í byrjun október. Þrátt fyrir lækkun stýrivaxta hefur ávöxtunarkrafa verðtryggðra ríkisskuldabréfa hækkað á árinu sem leiðir til lækkunar á virði þeirra. Einnig hefur ávöxtunarkrafa langra óverðtryggðra ríkisskuldabréfa hækkað á árinu en ávöxtunarkrafa stystu flokka óverðtryggðra ríkisskuldabréfa hefur lækkað. Vísitala Nasdaq Iceland fyrir 10 ára löng verðtryggð skuldabréf hækkaði um 2,3% og vísitala Nasdaq Iceland fyrir 10 ára löng óverðtryggð skuldabréf hækkaði um 1,5%  fyrstu níu mánuði ársins. Vísitala neysluverðs hefur hækkað um 3,6% á tímabilinu.

Takmarkaður fyrirsjáanleiki í hagstjórn vestanhafs hefur skapað óvissu og sveiflur á mörkuðum á árinu. Tollar hafa til þessa haft neikvæð áhrif á alþjóðlegt efnahagslíf þar sem gera má ráð fyrir að dragi úr hagkvæmni í framleiðslu og að lífskjör minnki á heimsvísu. Áfram eru stríðsátök í Úkraínu og áhrif af nýundirrituðu vopnahléssamkomulagi fyrir botni Miðjarðarhafs eiga eftir að koma í ljós. Á Íslandi er áfram óvissa vegna jarðhræringa víða á landinu sem gæti haft nokkur áhrif á hagkerfið auk óvissu um áhrif af breytingum á lögum um veiðigjald og áforma um frekari auðlindagjöld. Háir vextir og sterk króna eru einnig farin að hafa nokkur áhrif til kælingar á efnahagskerfinu. Nú, sem fyrr, er vænlegt fyrir langtímafjárfesta að halda sjó og ávaxta eignir í blönduðum verðbréfasöfnum sem leggja áherslu á góða eigna- og áhættudreifingu.

Ávöxtunarleiðir Skýringar
Blönduð
söfn
Ávöxtun blandaðra ávöxtunarleiða, þ.e. Ævisafna I, II, III og samtryggingarsjóðs var frá 0,9% til 2,9% fyrstu níu mánuði ársins. Hækkanir á erlendum hlutabréfamörkuðum og innlendum skuldabréfamarkaði hafa haft mest áhrif til hækkunar á gengi safnanna en lækkanir á innlendum hlutabréfamarkaði, veiking dollarans gagnvart öðrum myntum auk styrkingar íslensku krónunnar hefur dregið úr þeirri hækkun.
Ríkissafn Ríkissafnið hækkaði um 4,5% fyrstu níu mánuði ársins. Það sem skýrir ávöxtun safnsins er tiltölulega há ávöxtunarkrafa verðtryggðra skuldabréfa og hækkun á vísitölu neysluverðs. Safnið hefur náð að skila jákvæðri raunávöxtun þrátt fyrir hækkun á ávöxtunarkröfu skuldabréfa sem veldur lækkun á virði þeirra að öðru óbreyttu.
Innlána-
safn
Innlánasafnið hækkaði um 5,1% fyrstu níu mánuði ársins. Safnið ávaxtar eignir sínar að hluta á bundnum innlánsreikningum og vega verðtryggð innlán um 98% af eignum safnsins.

Skuldabréfa-

safn

Skuldabréfasafnið hækkaði um 6,2% fyrstu níu mánuði ársins. Safnið ávaxtar eignir sínar í vel dreifðu innlendu skuldabréfasafni, bæði í ríkisskuldabréfum, sértryggðum skuldabréfum, fyrirtækjaskuldabréfum og veðskuldabréfum.
Erlent verðbréfasafn Erlenda verðbréfasafnið lækkaði um 0,8% fyrstu níu mánuði ársins. Jákvæð ávöxtun hefur verið á eignum safnsins í erlendri mynt, bæði hlutabréfum og skuldabréfum. Skýringin á neikvæðri ávöxtun í íslenskum krónum er veiking dollarans gagnvart öðrum myntum ásamt styrkingu íslensku krónunnar.

Góð eignadreifing

Ávöxtun verðbréfasafna ræðst af eignasamsetningu og ávöxtun einstakra verðbréfaflokka. Almenni lífeyrissjóðurinn leggur mikla áherslu á góða eignadreifingu til að draga úr heildaráhættu safnanna. Sjóðurinn birtir mánaðarlega upplýsingar um ávöxtunarleiðir þar sem meðal annars má lesa um eignasamsetningu. Smellið hér til að skoða upplýsingablöðin. Sjóðurinn birtir einnig ítarlegar upplýsingar um ávöxtun og sveiflur á heimasíðu, sjá nánar hér.